ΖΑΓΟΡΟΧΩΡΙΑ

Παραδοσιακή αρχιτεκτονική, μοναδικά φυσικά τοπία, θέα που κόβει την ανάσα και ένας από τους σημαντικότερους εθνικούς δρυμούς της Ελλάδας, το φαράγγι του Βίκου, συνθέτουν την εικόνα των χωριών του Ζαγορίου.

Μια εικόνα που για πολλούς έχει καταστεί συνώνυμη της ομορφιάς της Ηπείρου.Σαράντα έξι πανέμορφα χωριά, σκαρφαλωμένα στα βουνά βορειοανατολικά των Ιωαννίνων, τα Ζαγοροχώρια μαγεύουν τον επισκέπτη, τόσο με τη μοναδική, φυσική ομορφιά τους όσο και με την παραδοσιακή αρχιτεκτονική τους. Πλαισιωμένα από καταπράσινες βουνοπλαγιές, τρεχούμενα νερά, επιβλητικά
φαράγγια και μαγευτικές λίμνες, αποτελούν ιδανικό προορισμό όλο το χρόνο.

Με έκταση χιλίων περίπου τετραγωνικών χιλιομέτρων, το Ζαγόρι χωρίζεται στο δυτικό, ανατολικό και κεντρικό τμήμα, καθένα με τα δικά του, ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, τη δική του ιστορία και, βέβαια, τα δικά του,μοναδικά χωριά.Βορειοδυτικά των Ιωαννίνων, το δυτικό Ζαγόρι περιλαμβάνει ορισμένα από τα δημοφιλέστερα, και ίσως ομορφότερα χωριά της περιοχής.Το Πάπιγκο, η Αρίστη, ο Βίκος, ο Άγιος Μηνάς και το Μεσοβούνι, που πλαισιώνουν την κοιλάδα του Βοϊδομάτη, έχουν αποκτήσει φανατικούς θαυμαστές που επιστρέφουν εδώ κάθε χρόνο για να θαυμάσουν τη μοναδική αρχιτεκτονική, να περιηγηθούν στα λιθόστρωτα σοκάκια, να απολαύσουν τη μοναδική θέα και να αισθανθούν κοντά στη φύση.

Ο ίδιος ο ποταμός Βοϊδομάτης αποτελεί ένα από τα μαγευτικότερα τοπία της περιοχής, το ιδανικότερο, ίσως, σκηνικό για πεζοπορικές διαδρομές, ατελείωτες περιηγήσεις, αλλά και extreme sports, για τους λάτρεις του είδους.

Τα καταγάλανα νερά του, με σταθερή θερμοκρασία 4 βαθμών Κελσίου όλο το χρόνο, προκαλούν τους τολμηρούς για μία βουτιά κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.

Αυτή την εποχή, τα πλαισιωμένα από αιωνόβια πλατάνια μονοπάτια που βρίσκονται στις όχθες του είναι ιδανικά για πεζοπορία, καθώς κρύβουν αμέτρητες εκπλήξεις σχεδόν σε κάθε βήμα.

Πέτρινα γεφυράκια που μοιάζουν βγαλμένα από κάποιο παραμύθι, πυκνή βλάστηση και μοναδικές εικόνες που δημιουργούνται καθώς το φως του ήλιουαντανακλάται πάνω στα πεντακάθαρα νερά (Σημειώστε ότι ο Βοϊδομάτης είναι ένα από τα ελάχιστα ποτάμια το νερό των οποίων είναι πόσιμο) Συνθέτουν ένα τοπίο που γοητεύει και ανταμείβει ακόμη και τους ορκισμένους εχθρούς της πεζοπορίας.

Παραμένοντας στο δυτικό Ζαγόρι, αξίζει να επισκεφθείτε τη μαγευτική Δρακόλιμνη, όπου ζει ο αλπικός Τρίτωνας, το σπάνιο είδος αμφιβίου που μοιάζει με μικρό δράκο, αλλά και το ρέμα Ρογκοβό, ανάμεσα στους δύο οικισμούς του Παπίγκου, που σχηματίζει μικρές λιμνούλες, τις λεγόμενες οβίρες.
Το κεντρικό Ζαγόρι περιλαμβάνει τα χωριά Βίτσα, Μονοδένδρι, Κήποι,Δίλοφο, Κουκούλι, Τσεπέλοβο, Διπόταμο, Φραγκάδες, Λεπτοκαρυά κ.ά.
Δύο από τα ομορφότερα χωριά της περιοχής, η Βίτσα και το Μονοδένδρι,αποτελούν και τα σημεία απ’ όπου ξεκινούν τα μονοπάτια που θα σας οδηγήσουν στο φαράγγι του Βίκου. Στο κεντρικό Ζαγόρι συγκεντρώνονται και μερικά από τα ωραιότερα γεφύρια της περιοχής, όπως το Καλογέρικο, με τις τρεις καμάρες, που βρίσκεται ανάμεσα στα χωριά Κήποι και Κουκούλι.
Παραδοσιακά, πέτρινα αρχοντικά, λιθόκτιστα καλντερίμια που καταλήγουν σε γραφικές πλατείες, πέτρινες και μαρμάρινες βρύσες που αναβλύζουν κρυστάλλινο νερό, ιστορικά κτίσματα, εκκλησίες, απαράμιλλη θέα στις καταπράσινες πλαγιές και στο φαράγγι του Βίκου, όλα διεκδικούν το χρόνο
και, βέβαια, το θαυμασμό σας, δελεάζοντάς σας να κάνετε ”άλλη μία στάση” σε κάθε βήμα της περιήγησής σας.

Εδώ θα έχετε, επίσης, την ευκαιρία να επισκεφθείτε το Λαογραφικό Μουσείο Αγαπίου Τόλη, στους Κήπους, με 40 χιλιάδες αντικείμενα της καθημερινής ζωής από όλη την περιοχή του Ζαγορίου, το Μουσείο Παραδοσιακών Ασχολιών,στον Ελαφότοπο, και τη Βιβλιοθήκη της Πασχαλείου Σχολής, στο Καπέσοβο, όπου φυλάσσεται, μεταξύ άλλων, ένα από τα δεκατρία σωζόμενα αντίγραφα της Ελληνικής Χάρτας του Ρήγα Φεραίου.
Η κατάβαση στο φαράγγι του Βίκου γίνεται μέσω των μονοπατιών που ξεκινούν από αρκετά χωριά του Ζαγορίου, όπως η Βίτσα, το Μονοδένδρι και ο Βίκος. Κάτοχος του ρεκόρ Guiness του φαραγγιού με το μικρότερο άνοιγμα στον κόσμο (μόλις 1100 μέτρα) και με βάθος που ξεπερνά τα 900 μέτρα,το φαράγγι αποτελεί, μαζί με τον Βοϊδομάτη, τον πυρήνα του Εθνικού Δρυμού Βίκου-Αώου.

Η πλούσια βλάστηση, τα σπάνια είδη ζώων και πουλιών που φιλοξενεί, τα κρυστάλλινα νερά του ποταμού που το διασχίζει αναμφισβήτητα θα σας εντυπωσιάσουν.
Λιγότερο δημοφιλής, αλλά εξίσου γοητευτική, η περιοχή του ανατολικού Ζαγορίου εντυπωσιάζει όσους αναζητούν προορισμούς έξω από την πεπατημένη, τοπία ανέγγιχτα από την τουριστική ανάπτυξη και προβολή.
Χωριά όπως η Βοβούσα, το Φλαμπουράρι, οι Καρυές και το Γρεβενίτι αξίζουν αρκετό από το χρόνο σας, όχι μόνο για τη φυσική ομορφιά τους αλλά και για το παραδοσιακό τους χρώμα, που μοιάζει να παραμένει αλώβητο στο πέρασμα του χρόνου.
Καθίσταται, βέβαια, σαφές ότι ένα Σαββατοκύριακο δεν αρκεί για να ανακαλύψετε όλη την ομορφιά των χωριών του Ζαγορίου, να θαυμάσετε τα φυσικά τοπία και να περιπλανηθείτε στα γραφικά καλντερίμια και τις λιθόκτιστες πλατείες καθενός από αυτά.
Η γοητεία της περιοχής λειτουργεί σα μαγνήτης, κάνοντας ακόμη και τους πλέον αμύητους να επιστρέφουν ξανά και ξανά για να γνωρίσουν εκ νέου τη μαγεία του φυσικού περιβάλλοντος που, όσα χρόνια κι αν περάσουν, δε σταματά να εκπλήσσει.

Ζαγοροχώρια Δρακόλιμνη

Τι να δείτε:

Γεφύρια: Μερικά από τα πιο όμορφα γεφύρια της περιοχής βρίσκονται κοντά στους Κήπους: το γεφύρι του Κοντοδήμου, το τρίτοξο γεφύρι του Πλακίδα ή Καλογερικό αλλά και το γεφύρι του Κόκκορου ή Νούτσου. Επίσης, το μονότοξο πέτρινο γεφύρι του Καμπέρ Αγά, κοντά στο χωριό Μηλιωτάδες στο Ανατολικό Ζαγόρι, η γέφυρα του Μίσιου στην είσοδο της χαράδρας του Βίκου, στο παλιό μονοπάτι που ένωνε το Κουκούλι με τη Βίτσα, καθώς και το γεφύρι της Βοβούσας.

Φαράγγι του Βίκου: Επιβλητικό τοπίο, έχει κερδίσει μια θέση στο Βιβλίο Γκίνες, καθώς το βάθος που ξεπερνά τα 900 μ. και μόλις 1.100 μέτρα είναι το άνοιγμα στο στενότερο σημείο του. Το φαράγγι διασχίζει ο Βοϊδομάτης ποταμός, ενώ μπορείτε να το διασχίσετε με έμπειρη καθοδήγηση, ιδανικά κατά την καλοκαιρινή περίοδο.

Οβίρες Ρογκοβού: Ανάμεσα σε Μεγάλο και Μικρό Πάπιγκο, στο Ρέμα Ρογκοβού ακολουθώντας ένα μονοπάτι, θα φτάσετε σε αυτές τις φυσικές κολυμπήθρες, σε μια στενή χαράδρα με τεράστιες, λείες σχιστολιθικές πλάκες. Ιδανικό μέρος για βουτιές το καλοκαίρι ή για μπάνιο σε μία από τις ατομικές κολυμπήθρες, αποτελούν μεν κοινό μυστικό πλέον, αλλά αξίζει η εμπειρία. 

Ίδρυμα Ριζαρείου Εκκλησιαστικής Σχολής: Ιδρύθηκε το 1841 στο Μονοδένδρι από τους αδερφούς Μάνθο και Γεώργιο Ριζάρη, οι οποίοι κατάγονταν από το χωριό, και αποτελεί σήμερα ένα από τα μεγαλύτερα ενεργά εθνικά κληροδοτήματα. Από το 1979 λειτουργεί η Ριζάρειος Χειροτεχνική Σχολή με σκοπό τη διατήρηση των παραδοσιακών τεχνών και την παροχή επαγγελματικής κατάρτισης στα κορίτσια της περιοχής. Περιλαμβάνει σχολή υφαντικής, κεντητικής και ταπητουργίας, εργαστήρι παραγωγής προϊόντων λαϊκής τέχνης κι εκθετήριο, από όπου μπορείτε να αγοράσετε τα χειροτεχνήματα της σχολής, ενώ οργανώνονται και σεμινάρια υφαντικής και ταπητουργίας. Τέλος, από το 2000 λειτουργεί και το Ριζάρειο Κέντρο Εκθέσεων και Συναθροίσεων στο πλήρως ανακαινισμένο Αρχοντικό Πανταζή, όπου φιλοξενούνται ποικίλες πολιτιστικές εκδηλώσεις και δραστηριότητες. 

Πασχάλειος Σχολή Καπεσόβου: Το εντυπωσιακό αυτό κτίριο χτίστηκε το 1861 (από κληροδότημα των Καπεσοβιτών αδερφών Πασχάλη) για να φιλοξενήσει το σχολείο του χωριού, το οποίο λειτουργούσε μέχρι το 1985. Σήμερα λειτουργεί ως λαογραφικό μουσείο αλλά και ως πολυχώρος. Διαθέτει επίσης βιβλιοθήκη με σπάνια βιβλία και την περίφημη Χάρτα του Ρήγα Βελεστινλή.

Μονή Ρογκοβού: Έξω από το Τσεπέλοβο, είναι αφιερωμένο στη μνήμη του Ιωάννη του Προδρόμου. Ο ναός που χτίστηκε αρχικά τον 11ο αιώνα καταστράφηκε και στα θεμέλιά του χτίστηκε το 1749 νέος ναός, με επιχρυσωμένο ξυλόγλυπτο τέμπλο και τοιχογραφίες του 1765 από καλλιτέχνες του Καπέσοβου.

Μονή Παναγίας Σπηλιώτισσας: Βρίσκεται στην Αρίστη και είναι χτισμένη πάνω σε βράχο, δίπλα στον Βοϊδομάτη ποταμό. Διαθέτει εντυπωσιακό ξυλόγλυπτο τέμπλο και τοιχογραφίες του 17ου αιώνα, ενώ χρησίμευε και ως καταφύγιο για τους κατοίκους όταν κινδύνευαν. 

Μονή Βουτσάς: Στο Ανατολικό Ζαγόρι, στο χωριό Γρεβενίτι, είναι αφιερωμένη στην κοίμηση της Παναγίας και θεωρείται η αρχαιότερη μονή του Ζαγορίου, αφού λέγεται ότι ιδρύθηκε το 672. Την έκαψαν οι Γερμανοί το 1943 και πλέον σώζεται μόνο ένα μέρος της αγιογράφησης.

Μονή Αγίας Παρασκευής: Ένα υπέροχο πέτρινο μονοπάτι ξεκινά από το Μονοδένδρι και φτάνει σε ένα από τα αρχαιότερα μοναστήρια της Ηπείρου, που κρέμεται στο χείλος του γκρεμού και θεμελιώθηκε το 1412. Η εκκλησία διαθέτει τοιχογραφίες και ζωγραφισμένο τέμπλο, ενώ η θέα προς τη χαράδρα του Βίκου είναι πραγματική αποκάλυψη. 

Μονή Ευαγγελίστριας: Ένα πρόσφατα ανακαινισμένο πέτρινο μονοπάτι που ξεκινά από τα Άνω Πεδινά θα σας οδηγήσει στη μονή του 18ου αιώνα με τις ενδιαφέρουσες αγιογραφίες. 

Εκκλησίες: Ξεχωρίζουν η εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου (1718) στην κεντρική πλατεία της Αρίστης, η εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου στο Κουκούλι, του Αγίου Τρύφωνα στον Βίκο με το ιδιαίτερο ξυλόγλυπτο τέμπλο, του Αγίου Αθανασίου στο Μονοδένδρι, των Ταξιαρχών (1591) στα Κάτω Πεδινά και η εκκλησία των Ταξιαρχών (1778) στη Λάιστα, η εκκλησία της Παναγίας (1616) στον Ελαφότοπο, ο ναός του Αγίου Γεωργίου (1795) στους Νεγάδες, ένας από τους πιο σημαντικούς και όμορφους της Ηπείρου, με αξιόλογη αγιογράφηση και τέμπλο, όπως και ο εντυπωσιακός ναός του Αγίου Μηνά (1777) στο Δίκορφο με την επίσης όμορφη αγιογράφηση.

Μουσείο Λαζαρίδη: Στο χωριό Κουκούλι, στη συλλογή του υπάρχουν σπάνια φυτά που ευδοκιμούν στην περιοχή του Βίκου. 

Λαογραφικό Μουσείο Αγάπιου Τόλη: Στους Κήπους, στη συλλογή του υπάρχουν έπιπλα, ενδυμασίες, μαγειρικά σκεύη κ.ά.