Η ιστορία του Πρ.Ηλία στο Όρος Βόρας (Καϊμάκτσαλαν)

Η κορυφή του Βόρα κουβαλάει βαρύ ιστορικό φορτίο στις πλάτες της καθώς εκεί στις 16 Σεπτεμβρίου του 1916, στα μέσα του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου διεξήχθη μία από τις πιο αιματηρές μάχες μεταξύ Σέρβων και Βουλγάρων στρατιωτών για την κατάληψή της.

 

Έπειτα από σφοδρές συγκρούσεις, με αμέτρητα θύματα και από τις δύο πλευρές, ο σερβικός στρατός, αν και αποδεκατισμένος, ήταν αυτός που τελικά κατέλαβε το στρατηγικό ύψωμα. Οι μαρτυρίες αναφέρουν ότι οι Σέρβοι νεκροί ήταν περισσότεροι από τρεις χιλιάδες. Όταν η μάχη τελείωσε, οι Σέρβοι θάψανε γρήγορα τους νεκρούς συμπατριώτες τους σε ομαδικά νεκροταφεία κοντά στην κορυφή, κάποια από τα οποία διακρίνονται ακόμη και σήμερα.

 

Το 1920 και μετά το τέλος του πολέμου, συγγενείς των θυμάτων και στρατιώτες που πήραν μέρος στη μάχη του Καϊμάκτσαλαν, ανέβηκαν στην κορυφή κι έχτισαν την εκκλησία του Προφήτη Ηλία, αφιερωμένη στη μνήμη των νεκρών συμπατριωτών τους, χρησιμοποιώντας υπολείμματα και υλικά από τη μάχη.Ο αυλόγυρος της μικρής εκκλησίας είναι χτισμένος με την προσθήκη αγκαθωτού συρματοπλέγματος που είχαν χρησιμοποιήσει οι Βούλγαροι για να παρεμποδίσουν τους Σέρβους στην κατάληψη της κορυφής, και για κολονάκια έχουν χρησιμοποιηθεί όλμοι.

 

Στο εσωτερικό του Προφήτη Ηλία, στο δάπεδο, υπάρχουν τοποθετημένοι, σε δύο σημεία, κάλυκες πυροβόλων όπλων. Στο ένα σημείο, μπροστά στο ιερό βήμα, οι κάλυκες σχηματίζουν σταυρό.

 

Σήμερα κάποιοι από τους κάλυκες λείπουν, καθώς κατά το παρελθόν, φαίνεται να επισκέφθηκαν την εκκλησία και αυτοί που παντού «βλέπουν» κρυμμένους θησαυρούς αλλά και κάποιοι άλλοι που φεύγοντας πήραν «ενθύμιο».Εξωτερικά και πάνω από την είσοδο του ναού, η εντοιχισμένη μαρμάρινη επιγραφή αναφέρει: 

"Η εκκλησία αυτή είναι αφιερωμένη στα λιοντάρια, που έβαλαν το στήθος τους στο κατώφλι της ελευθερίας". 

 

Σε μια γωνιά στο εσωτερικό βρίσκεται κι ένας μαρμάρινος αμφορέας που φιλοξενεί την τέφρα ενός Ελβετού δημοσιογράφου, ο οποίος κατέγραψε τις πολεμικές επιχειρήσεις των Σέρβων για την κατάληψη της κορυφής.

 

Λίγες δεκάδες μέτρα χαμηλότερα από τον Προφήτη Ηλία είναι κατασκευασμένο κι ένα λιτό ταφικό μνημείο, αφιερωμένο κι αυτό στους νεκρούς Σέρβους στρατιώτες, το οποίο υπογείως φιλοξενεί οστά των θυμάτων που είχαν ενταφιαστεί πρόχειρα σε παρακείμενες τοποθεσίες, τις ημέρες των μαχών.

 

Από την αντίθετη πλευρά και δίπλα από την εκκλησία βρίσκονται εγκαταλελειμμένα δύο κτίσματα του μεσοπολέμου τα οποία πρέπει να είχαν χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν ως φυλάκια περιπόλων αλλά και ως καταφύγια.